(VNMCC) - Theo thống kê của tổ chức Cospas-Sarsat - tổ chức phi lợi nhuận phục vụ công tác tìm kiếm cứu nạn (TKCN) toàn cầu qua hệ thống thông tin vệ tinh, tỉ lệ số người được cứu trên tổng số sự kiện gặp nạn trên biển đều tăng hàng năm, cho thấy hiệu quả thiết thực của việc sử dụng các thiết bị vô tuyến định vị hay còn gọi phao Cospas-Sarsat 406MHz khi báo nạn.
Tại Việt Nam, trong lĩnh vực Hàng hải các cơ quan quản lý đã ban hành các quy định dành cho tàu hàng hoạt động trên mọi vùng biển và tàu cá hoạt động cách bờ từ 35 hải lý trở lên phải trang bị phao Cospas-Sarsat EPIRB, vì vậy nhu cầu nhập khẩu, mua bán thiết bị phao EPIRB là rất lớn. Người sử dụng có thể tham khảo một số thông tin trong quá trình chọn lựa phao Cospas-Sarsat EPIRB dưới đây:
.jpg)
1. Phao đã được cấp chứng nhận loại phao quốc tế và có đáp ứng các quy định hợp quy quốc gia.
Tất cả các dòng sản phẩm phao 406MHz của các hãng sản xuất trước khi đưa ra thị trường phải được tổ chức Cospas-Sarsat chứng nhận nhằm đảm bảo tính tương thích với hệ thống, đảm bảo tín hiệu phát đi từ phao được vệ tinh thu nhận và xử lý tạo ra báo động cấp cứu. Số chứng nhận phao gọi tắt là TAC có thể nhìn thấy ngay trên thân phao. Người sử dụng cần thông tin về tính xác thực của TAC có thể liên hệ tới Trung tâm VNMCC Việt Nam để được hỗ trợ.
Các tiêu chuẩn về khả năng hoạt động và điều kiện sử dụng của phao phải đáp ứng được các quy chuẩn của quốc gia phao sẽ đăng ký trước khi hoạt động. Tại Việt Nam, Bộ Thông tin và truyền thông đã ban hành quy chuẩn QCVN57 năm 2011 – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia dành cho phao EPIRB, trong đó quy định chi tiết tất cả các thông số kỹ thuật về tần số, công suất, nhiệt độ, khả năng chịu nhiệt, chịu lực, dây buộc, màu sắc, đèn báo hiệu, chỉ báo, thiết bị dẫn đường,…và hướng dẫn đo kiểm.
2. Chế độ tự nhả và kích hoạt phao. Phao EPIRB được chia làm 02 loại cơ bản:
Class 1 (phao tự nổi FF – Float Free) – kích hoạt tự động hoặc nhân công: nhờ có bộ nhả thủy tĩnh nên phao được tự động phóng khỏi giá đỡ tại độ sâu (2 - 4)m trong nước, nổi lên trên mặt nước và phát tín hiệu. Các nút trên thân phao dùng cho kích hoạt nhân công.
Class 2 (phao không tự nổi NFF – Non Float Free) – chỉ kích hoạt nhân công.
Phao loại 1 phù hợp với các tàu thuyền di động trên biển, trong trường hợp xấu nhất tàu chìm mà chưa kịp kích hoạt phao, phao vẫn có thể phát đi tín hiệu báo nạn. Phao loại 2 phù hợp với các công trình cố định ngoài biển như giàn khoan hoặc trang bị sẵn trong các phao, xuồng cứu sinh. Hầu hết các loại sản phẩm đều có pin sử dụng từ 5 đến 6 năm, riêng với phao loại 1 người sử dụng cần chú ý kiểm tra và thay thế bộ nhả thủy tĩnh cần phải 2 năm một lần.
3. Bộ thu định vị GPS tích hợp trong phao.
Hệ thống vệ tinh và các trạm mặt đất Cospas-Sarsat sẽ tính toán vị trí phao phát tín hiệu với độ trễ có thể vài chục phút, nếu trong tín hiệu phao có sẵn dữ liệu vị trí thì gần như ngay lập tức thông tin quan trọng này sẽ được giải mã và chuyển đến cơ quan TKCN thích hợp, hỗ trợ đắc lực cho công tác tìm kiếm cứu nạn. Muốn có tính năng này, phao EPIRB phải có bộ thu dữ liệu vị trí tích hợp sẵn trong thiết bị phao hoặc phải có giao diện kết nối với bộ thu bên ngoài phao, từ đó vị trí được cập nhật liên tục và trong tín hiệu phao phát đi sẽ chứa thông tin này.
4. Thiết bị phát tín hiệu dẫn đường tích hợp trong phao.
Hiện nay phao được tích hợp một trong hai hoặc cả hai thiết bị phát tín hiệu tần số 121.5MHz và SART 9GHz, còn gọi là thiết bị phụ trợ. Sau khi hệ thống Cospas-Sarsat xác định được vị trí phao phát, các lực lượng TKCN khoanh vùng khu vực tìm kiếm, các phương tiện TKCN trên hiện trường được trang bị các máy thu hoạt động trên các tần số này sẽ thu được các tín hiệu dẫn đường từ phao và nhanh chóng xác định được vị trí chính xác của phao, giảm thời gian tìm kiếm phương tiện hoặc người bị nạn. Với tác dụng này, người sử dụng nên sử dụng phao được tích hợp sẵn các thiết bị dẫn đường.
Trên thế giới có nhiều hãng sản xuất phao EPIRB: JRC của Nhật Bản, SAMYUNG của Hàn Quốc, KANNAD của Pháp,…Tại Việt Nam, các loại phao EPIRB được dùng phổ biến là McMurdo E3, E5, Sep-500, Sep-406 của McMurdo hoặc Samyung. Dù là phao của hãng nào thì thiết kế cũng đều hướng tới mục tiêu dễ dàng với người sử dụng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát tín hiệu báo nạn và hạn chế được việc vô tình phát tín hiệu.