Giới thiệu Phao Cospas-Sarsat

Các loại Phao Cospas-Sarsat (nguồn internet)

Trong bất cứ hoạt động Tìm kiếm Cứu nạn nào, việc sớm xác định được vị trí của phương tiện bị nạn là vô cùng quan trọng. Xác định chính xác vị trí tai nạn sẽ giúp các cơ quan tìm kiếm cứu nạn nhanh chóng tiếp cận người và phương tiện bị nạn để có biện pháp ứng cứu nhanh chóng, hiệu quả, hơn nữa còn làm giảm đáng kể các chi phí trong quá trình tìm kiếm. Với quan điểm đó, Nga, Mỹ, Canada và Pháp đã thiết lập hệ thống vệ tinh Cospas-Sarsat nhằm giảm thời gian cần thiết để phát hiện và xác định vụ trí các sự kiện tìm kiếm cứu nạn trên toàn thế giới.

Bài viết này sẽ giới thiệu về các thiết bị chỉ báo vị trí qua vệ tinh khi tai nạn xảy ra được sử dụng trong hệ thống Cospas-Sarsat.

Tùy thuộc vào môi trường, địa hình hoạt động của người cũng như phương tiện, có các loại phao Cospas-Sarsat như sau:

• Thiết bị chỉ báo vị trí cấp cứu sử dụng sóng vô tuyến trên tần số 406 MHz, được lắp đặt, sử dụng trên tàu biển và công trình biển hoạt động ngoài khơi.  (phao EPIRB),
• Thiết bị phát tín hiệu vị trí khẩn cấp sử dụng sóng vô tuyến điện trên tần số 406 MHz chuyên dùng trên tàu bay. (phao ELT);
• Thiết bị phát tín hiệu vị trí cá nhân sử dụng sóng vô tuyến trên tần số 406 MHz chuyên dùng cho phương tiện, con người hoạt động trên đất liền (phao PLB)

Phao EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon)

Phao EPIRB 406 MHz có lợi thế được phủ sóng toàn cầu, định vị vị trí chính xác, tín hiệu phát đáng tin cậy, có thông tin mã hóa nhận dạng tàu bị nạn. Thông tin nhận được từ phao 406 MHz bao gồm thông tin vị trí, số nhận dạng, mã nước của phao đăng ký và nhiều  thông tin hữu ích khác, ngoài ra nhiều phao 406 MHz còn tích hợp tần số 121.5 MHz phát tín hiệu dẫn đường cho máy bay cứu nạn dò theo tín hiệu này đến vị trí tàu bị nạn giúp ích rất nhiều cho công tác TKCN.

Phao EPIRB sử dụng rất tiện lợi có thể kích hoạt tự động hoặc nhân công. với công nghệ vệ tinh hiện tại, phương thức báo nạn bằng phao EPIRB là phương thức thông tin 1 chiều từ tàu về bờ nên được sử dụng trong các tình huống như người bị nạn rời tàu mang theo phao xuống xuồng cứu sinh, hoặc buộc phao EPIRB vào phao cứu sinh để có thể liên tục phát tín hiệu vị trí hiện tại tới các cơ quan TKCN Hàng hải, trong trường hợp tàu chìm phao EPIRB sẽ tự động bật khỏi giá đỡ trên tàu khi đạt độ sâu từ 2-4m và nổi trên mặt nước biển để phát tín hiệu cấp cứu. Tuy nhiên các Cơ quan TKCN đều khuyến cáo trong các tình huống cấp cứu nếu có thể nên kích hoạt phao EPIRB cùng với các phương thức báo nạn khác để tăng tính hiệu quả và độ tin cậy của báo động cấp cứu phát đi từ tàu.

Theo tiêu chuẩn Hệ thống cấp cứu an toàn Hàng hải toàn cầu – GMDSS, các tàu từ 300 tấn trở lên bắt buộc phải trang bị Thiết bị chỉ báo vị trí cấp cứu (phao EPIRB). Khả năng tương thích phao 406 MHz trong hệ thống Cospas-Sarsat thỏa mãn yêu cầu báo động của GMDSS.

Phao SSAS (Ship Sucirity Alert System)

Được trang bị cho các phương tiện hàng hải, Phao SSAS sử dụng để phát các tín hiệu báo động an ninh tàu biển tới các cơ quan có thẩm quyền trong trường hợp tàu bị cướp biển hoặc tấn công có vũ trang. Tín hiệu báo động sẽ chứa các dữ liệu chỉ ra nhận dạng tàu, vị trí của nó và cho biết an ninh của tàu đang bị đe dọa hoặc có mối nguy hiểm tiềm ẩn.

Phao ELT (Emergency Locator Transmitter)

Tổ chức hàng không dân dụng Quốc tế - ICAO khuyến cáo: Từ tháng 7/2008, tất cả các phương tiện hàng không dưới quyền chi phối của công ước của ICAO phải trang bị phao ELT hoạt động trên tần số 406 MHz tương thích với hệ thống Cospas-Sarsat và kết hợp với  phao 121.5  MHz phục vụ cho mục đích dẫn đường.

Phao PLB (Personal Locator Beacon)

Phao PLB được sử dụng cho cá nhân trên đất liền trong trường hợp người đó hoạt động ở khu vực không có các dịch vụ khẩn cấp thông thường, như  tại những vùng xa xôi hẻo lánh hoặc những vùng khó khăn nguy hiểm (trang bị khi leo núi, thám hiểm ….)

Như vậy, với ưu điểm xác định chính xác vị trí, phao Cospas-Sarsat đã góp phần nâng cao khả năng cứu sống nạn nhân cho dù tai nạn xảy ra ở bất kỳ đâu trên thế giới. Việc trang bị  phao Cospas-Sarsat có thể tốn của bạn một khoản tiền, nhưng nó hoàn toàn thỏa đáng so với sự an toàn sinh mạng cũng như tài sản của chính bạn.

Minh Hương